sie 13, 2010
Kapłanka świętego ognia
Biruta jest postacią na poły legendarną. Była matką Witolda oraz żoną Kiejstuta, wielkich książąt litewskich. Ale zanim to nastąpiło, pełniła funkcję kapłanki strzegącej świętego ognia w pogańskiej świątyni bogini Praurime. Po dziś dzień w okolicach Palangi na Litwie istnieje wzgórze jej imienia, a historia jej związku z Kiejstutem jest symbolem romantycznej miłości. Przyznać przy tym należy, że jest to przykład romantyzmu dość specyficznie pojętego.
Podobno Kiejstut, na wieść o niebywałej urodzie kapłanki, przybył do kaplicy Praurime i zaproponował Birucie małżeństwo. Ta jednak odmówiła, twierdząc że złożyła bogom przysięgę, w ramach której do końca swych dni miała pozostać dziewicą. Jak nietrudno się domyślić, zamiar ten zupełnie się Birucie nie powiódł. Kiejstut miał bowiem w tym temacie zupełnie odmienną opinię, co zakończyło się porwaniem kapłanki i uroczystymi zaślubinami w Trokach. Prawda, że romantycznie?
Biruta, najwidoczniej pogodzona ze swoim losem zabrała się ochoczo za rodzenie dzieci. Miała ich z księciem kilkoro, w tym Witolda, zwanego przez rodaków Wielkim. Niestety ich późniejsze losy nie potoczyły się zbyt pomyślnie. Kiejstut popadł w konflikt ze swym bratankiem Jagiełłą, który, wespół z Krzyżakami , uwięził księcia na zamku w Krewie. Tydzień później Kiejstut zmarł lub, co bardziej prawdopodobne, został zamordowany. Nie jest jasne, co stało się z samą Birutą. Według niektórych źródeł została przewieziona do Brześcia i tam utopiona. Jedna z legend głosi, że kapłanka powróciła do swojej dawnej świątyni, gdzie służyła pogańskiej bogini do końca swoich dni.
Nie ma pewności co do tego, na ile prawdziwe są legendy związane z postacią Biruty. Faktem jest natomiast, że kapłanka zdobyła sporą popularność wśród kolejnych pokoleń Litwinów. Lud ten najdłużej w Europie opierał się chrystianizacji i uparcie wracał do swoich dawnych wierzeń. Biruta stała się dla Litwinów kimś na kształt pogańskiej świętej. Na wzgórzu jej imienia w Palandze wzniesiono po jej śmierci pogańską świątynię i obserwatorium. Aby wykorzenić w ludzkiej świadomości postać Biruty krzewiciele nowej wiary w 1506 roku w tym samym miejscu postawili kaplicę świętego Jerzego. Budowla ta stoi na wzgórzu Biruty do dziś.
